De Rolls-Royce Silver Dawn

Een korte geschiedenis van de Rolls-Royce Silver Dawn, gelanceerd in 1949.

“De eerste 40 jaar van zijn bestaan bouwde Rolls-Royce alleen rollende chassis, waarop onafhankelijke carrosseriebouwers de door de klant gespecificeerde carrosserie monteerden. Pas aan het einde van de jaren 1940 produceerde het merk zijn eerste complete auto: de Silver Dawn. De Silver Dawn, die in 1949 op de markt kwam, betekende een ingrijpende verandering voor Rolls-Royce. Hij weerspiegelde de realiteit van de naoorlogse markt en gaf het merk meer controle over het exterieurontwerp van zijn producten dan het ooit had gehad. Het was ook het tweede model dat werd gebouwd op een enkele, variabele onderliggende structuur, een voorbode van de Architecture of Luxury waarop alle Rolls-Royce auto’s van het moderne tijdperk zijn gebouwd.”

Andrew Ball,
Hoofd Bedrijfsrelaties en Erfgoed, Rolls-Royce Motor Cars

Hoewel Rolls-Royce de productie van auto’s tussen 1939 en 1945 opschortte om zich te concentreren op de bouw van vliegtuigmotoren, ging het ontwerpwerk aan een nieuw model op de achtergrond door.

In de jaren 1930 bood Rolls-Royce drie modellen aan, die elk uit talrijke onderdelen bestonden die uniek waren en niet met elkaar konden worden gedeeld. Dit verhoogde de productiekosten per auto aanzienlijk, wat al snel onhoudbaar werd tijdens de bezuinigingen van de naoorlogse jaren.

Rolls-Royce stond daarom voor het probleem om de productiekosten te verlagen zonder aan kwaliteit of prestaties in te boeten. De oplossing bestond uit nieuwe modellen met gemeenschappelijke onderdelen, een nieuwe motor die kon worden aangeboden in vier-, zes- of achtcilindervarianten en een chassis dat in verschillende afmetingen kon worden geconfigureerd. Dit laatste kan worden gezien als een voorloper van het gepatenteerde aluminium spaceframe, bekend als de Architecture of Luxury, dat tegenwoordig ten grondslag ligt aan elke auto die in het Home of Rolls-Royce in Goodwood wordt gebouwd.

Deze ideeën kwamen samen in een ontwikkelingsprogramma voor wat bekend zou worden als de ‘Rationalised Range’. In 1946 lanceerde Rolls-Royce het eerste model: de Silver Wraith. Dit was een directe vervanging voor de Phantom III, geïntroduceerd in 1936. Net als zijn voorganger, en eigenlijk alle vooroorlogse modellen, was de Silver Wraith een rollend chassis dat was ontworpen om te worden uitgerust met koetswerk van derden.

Rolls-Royce wist dat het, om commercieel succesvol te zijn in deze moeilijkere tijden, een model nodig had dat minder duur was en in grotere aantallen kon worden geproduceerd dan mogelijk was met traditionele carrosseriebouw. Dus besloot Rolls-Royce voor het eerst in zijn geschiedenis een complete auto te produceren, met een koetswerk dat in eigen huis werd geassembleerd. Net zoals de Silver Wraith de Phantom III verving, zou dit nieuwe model de mantel overnemen van de auto’s met een klein vermogen die het merk in de voorgaande decennia had gebouwd.

Het tweede model in de ‘Rationalised Range’, de Silver Dawn, werd in 1949 gelanceerd, aanvankelijk alleen als exportauto voor met name de Noord-Amerikaanse en Australische markten; hij werd in 1952 beschikbaar voor Britse klanten. Van de 761 geproduceerde Silver Dawns werden de meeste geleverd met de zelf geproduceerde ‘Standard Steel’ vierdeurs saloon carrosserieën. Maar om tegemoet te komen aan de wensen van de klanten bood Rolls-Royce de Silver Dawn ook aan als rijdend chassis, met zo’n 64 coach-built exemplaren in een productie die tot 1955 duurde.

Als verder bewijs van de Rationalised Range-aanpak konden klanten in 1952 zowel de kleinere, complete Silver Dawn als de grotere Silver Wraith met rollend chassis en automatische versnellingsbak selecteren. De Silver Dawn zou zelfs een van de allerlaatste Rolls-Royce modellen zijn die met een handgeschakelde versnellingsbak werden aangeboden. Het zou nog meer dan een halve eeuw duren voordat de automatische ZF-transmissie met acht versnellingen, die door satellieten wordt ondersteund en in alle huidige V12 Rolls-Royce automobielen wordt ingebouwd, zou verschijnen – maar de teerling was geworpen.

Tegen het einde van zijn levensduur werd de achterkant van de Silver Dawn herwerkt door de toen net aangenomen John Blatchley, die zijn vak had geleerd bij de gerenommeerde Londense carrosseriebouwer Gurney Nutting voordat hij bij Rolls-Royce kwam werken. Zijn oog voor detail zorgde niet alleen voor een grotere bagageruimte, maar verbeterde ook het uiterlijk van de auto aanzienlijk. Het is misschien geen verrassing dat hij later Chief Styling Engineer van het merk zou worden. In 2015 werd het merk nieuw leven ingeblazen met de Dawn, die tegen het einde van de productie in 2023 de best verkochte drophead in de geschiedenis van Rolls-Royce was.

De ‘jongste’ Silver Dawn is nu bijna 70 jaar oud. Toch biedt hij ook nu nog een opwindende ervaring voor de bestuurder en een rustgevende rit voor de passagiers over lange afstanden in moderne verkeersomstandigheden. Het was en is, in elk opzicht, volledig een Rolls-Royce.